Lạm phát đình trệ và thế khó của Fed: Khi lãi suất không còn là liều thuốc vạn năng

·

·

Mục lục

1. Giới thiệu: Fed trong thế giằng co giữa kinh tế và chính trị

Vào ngày 7, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tuyên bố giữ nguyên lãi suất ở mức 4.25%–4.50%, phớt lờ lời kêu gọi giảm lãi suất từ cựu Tổng thống Trump. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang đối mặt với rủi ro “lạm phát đình trệ” (stagflation) – khi lạm phát và thất nghiệp cùng gia tăng, trong khi tăng trưởng kinh tế chững lại.

Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh rằng ảnh hưởng từ các chính sách thuế quan vẫn còn nhiều bất định, buộc Fed phải “đợi và quan sát” trước khi có hành động tiếp theo. Nhiều chuyên gia cho rằng việc giảm lãi suất lúc này có thể gây phản tác dụng, làm mất kiểm soát lạm phát.

Fed hiện đang trong thế khó: nếu giữ lãi suất quá cao, nguy cơ suy thoái sẽ rõ ràng hơn; nhưng nếu nới lỏng quá sớm, lạm phát có thể bùng phát trở lại. Tình hình đòi hỏi chính sách tiền tệ phải cực kỳ thận trọng và linh hoạt.

Sự do dự của Fed không chỉ phản ánh khó khăn trong điều hành kinh tế vĩ mô, mà còn thể hiện một thực trạng đáng lo ngại hơn: nguy cơ stagflation – lạm phát đi kèm với đình trệ kinh tế, một kịch bản từng ám ảnh nước Mỹ trong thập niên 1970 Thị Trường Trái Phiếu Mỹ Bình Lặng Dưới Nhiệm Kỳ Trump 2.0: Chờ Đợi Quyết Định Của Fed và Giải Pháp “Tam Giác Chính Sách.

2. Nội dung chính: Lãi suất giữ nguyên – dấu hiệu của sự thận trọng

Theo tuyên bố chính thức của Fed, việc giữ nguyên lãi suất không phải là dấu hiệu “đứng im”, mà là động thái “chờ xem” trong bối cảnh quá nhiều yếu tố bất định. Chủ tịch Jerome Powell nhấn mạnh rằng, hiện vẫn còn quá sớm để xác định mức độ ảnh hưởng của các chính sách thuế quan đến nền kinh tế, mặc dù các dấu hiệu ban đầu cho thấy tiêu dùng và đầu tư đang chững lại.

Thực tế, GDP quý trước đã suy giảm do các doanh nghiệp và hộ gia đình “ồ ạt nhập khẩu” để né thuế, dẫn đến tăng trưởng âm bất thường. Lạm phát lại có xu hướng tăng do chi phí đầu vào bị đẩy cao, trong khi tỷ lệ thất nghiệp không còn duy trì ở mức thấp như trước. Điều này đặt Fed vào tình thế tiến thoái lưỡng nan – giảm lãi suất thì nguy cơ lạm phát vượt tầm kiểm soát, giữ nguyên thì tăng trưởng có thể suy yếu.

3. Diễn biến mới: Bóng ma lạm phát đình trệ quay trở lại

Trong phát biểu trước báo giới, Powell đã hơn 11 lần nhấn mạnh cụm từ “wait and see” (đợi và quan sát) – cho thấy mức độ dè chừng rất cao của Fed. Ông thừa nhận rằng, việc tăng thuế nhập khẩu có thể khiến giá hàng hóa leo thang, kéo theo lạm phát cao, đồng thời làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp, dẫn tới giảm đầu tư, giảm việc làm – đúng công thức dẫn đến stagflation.

Khác với giai đoạn hậu đại dịch, khi lạm phát tăng do cầu tiêu dùng bùng nổ, lần này là do chi phí sản xuất tăng từ bên ngoài. Nếu không kiểm soát tốt, nền kinh tế sẽ rơi vào tình trạng “mắc kẹt”: lạm phát cao nhưng tăng trưởng thấp, tỷ lệ thất nghiệp tăng – một kịch bản cực kỳ khó điều hành với bất kỳ ngân hàng trung ương nào.

4. Phân tích chiến lược: Fed nên đi tiếp như thế nào?

Theo các chuyên gia kinh tế như Claudio Irigoyen từ Ngân hàng Bank of America (BofA), Fed cần ưu tiên kiểm soát lạm phát để giữ vững uy tín, thay vì chiều lòng kỳ vọng thị trường hoặc áp lực chính trị từ ông Trump. Việc giảm lãi suất trong khi lạm phát chưa ổn định có thể khiến đồng USD mất giá, kỳ vọng lạm phát tăng và tạo hiệu ứng “tự thổi phồng”.

Tuy nhiên, Fed cũng phải linh hoạt, theo dõi sát sao diễn biến từ thị trường lao động và tiêu dùng. Trong bối cảnh thị trường tài chính đang kỳ vọng có 3 lần cắt giảm lãi suất từ tháng 7, việc truyền thông chính sách rõ ràng và chủ động là yếu tố then chốt giúp Fed tránh gây “sốc” cho thị trường và giữ ổn định tâm lý đầu tư.

5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Q1: Tại sao Fed không giảm lãi suất theo yêu cầu của Trump?
A1: Vì các chỉ số vĩ mô như lạm phát và thất nghiệp đang tăng. Việc giảm lãi suất vào lúc này có thể gây hiệu ứng ngược, khiến lạm phát vượt kiểm soát và làm giảm uy tín của Fed.

Q2: Stagflation là gì và tại sao lại nguy hiểm?
A2: Stagflation là tình trạng lạm phát cao đi kèm với tăng trưởng thấp và tỷ lệ thất nghiệp cao. Đây là một trong những bài toán khó nhất trong điều hành kinh tế vì các công cụ truyền thống như tăng/giảm lãi suất không còn phát huy hiệu quả đơn lẻ.

Q3: Tác động của chính sách thuế quan của Trump là gì?
A3: Các biện pháp tăng thuế nhập khẩu khiến giá nguyên liệu và hàng hóa tăng, doanh nghiệp giảm biên lợi nhuận, dẫn đến sa thải nhân viên. Điều này góp phần gây ra lạm phát và thất nghiệp cùng lúc Verizon Đầu Tư Mạnh Vào 5G Khiến Lợi Nhuận và Dòng Tiền Tự Do Năm 2025 Thấp Hơn Kỳ Vọng.

Q4: Khi nào Fed có thể cắt giảm lãi suất?
A4: Chỉ khi có dấu hiệu rõ ràng cho thấy lạm phát đã hạ nhiệt và nền kinh tế thực sự suy yếu. Trong bối cảnh hiện nay, Fed chọn cách “đợi và xem” để tránh quyết định vội vàng.

Q5: Làm thế nào để nhà đầu tư cá nhân thích nghi với tình hình hiện nay?
A5: Nên đa dạng hóa danh mục đầu tư, tập trung vào tài sản an toàn như vàng, trái phiếu và cổ phiếu ngành thiết yếu. Tránh đầu tư ngắn hạn dựa trên kỳ vọng Fed giảm lãi suất sớm.

6. Kết luận: Fed giữa ngã ba đường – Bài toán không dễ lời giải

Fed đang đứng giữa ngã ba đường: một bên là áp lực giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng, một bên là nỗi lo lạm phát và mất kiểm soát chính sách tiền tệ. Quyết định giữ nguyên lãi suất cho thấy sự thận trọng cao độ của cơ quan này, nhất là khi nền kinh tế đang phát đi tín hiệu không rõ ràng.

Stagflation không còn là nguy cơ lý thuyết, mà đang dần hiện hữu nếu cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung không có hồi kết. Fed phải hành động như một “người giữ cân bằng” – không chỉ giữa tăng trưởng và lạm phát, mà còn giữa ổn định tài chính và kỳ vọng thị trường.

Sự trở lại của các yếu tố bất định từ chính sách đối ngoại, chính trị nội bộ và chuỗi cung ứng toàn cầu khiến cho bối cảnh kinh tế năm 2025 trở nên đặc biệt khó đoán. Trong đó, mọi ánh mắt đều đổ dồn về Fed – nơi từng lời nói, từng quyết định có thể tạo ra tác động sâu rộng trên toàn thế giới.

Cách Thành và hành trình chuyển mình: Từ vỏ máy điện thoại đến thiết bị y tế và hàng không